Chánh án TAND tối cao: Giá đất phải phù hợp với thị trường thì chỉ có đẩy lên

Quốc hội sáng nay thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết quy định về một số cơ chế,ánhánTANDtốicaoGiáđấtphảiphùhợpvớithịtrườngthìchỉcóđẩylê chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Dự thảo nghị quyết bổ sung 4 trường hợp Nhà nước thu hồi đất, trong đó có 3 trường hợp thu hồi để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Về giá đất bồi thường và giá đất tái định cư sẽ được tính theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh.

Đại biểu Phạm Đức Ấn (Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng) cho biết, giá đất theo quy định của Luật Đất đai phải có tư vấn để xác định từng mảnh đất cụ thể, dẫn đến chậm trễ ảnh hưởng đến giải phóng mặt bằng.

Ông đặt vấn đề, dự thảo nghị quyết đưa ra bảng giá đất thì liệu có giải quyết triệt để được vấn đề tồn tại trong đền bù, giải phóng mặt bằng hay không, “theo tôi chưa thể giải quyết triệt để được”.

“Giá đất không kiểm soát được dẫn đến hệ lụy rất lớn cho nền kinh tế”, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng khẳng định.

Ông phân tích, nếu Nhà nước định giá đất không sát với thị trường, khi đền bù người dân thấy thiệt thòi sẽ không chủ động bàn giao đất để giải phóng mặt bằng, dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện. Vì vậy ông cho rằng, cùng với xây dựng bảng giá đất phải có những điều tiết thông qua cơ chế thuế để kiểm soát giá bất động sản ở mức ổn định. Như vậy mới giải quyết được bài toán người dân bị thu hồi đất không kỳ vọng là “mình bị thu hồi sau có lợi hơn người thu hồi trước”.

Về một số trường hợp Nhà nước thu hồi đất, đại biểu Phạm Đức Ấn cho rằng cách liệt kê như vậy vẫn chưa đầy đủ.

Người quyết định thu hồi đất thì có thẩm quyền quyết định việc tạm cư

Phát biểu cùng vấn đề, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Văn Quảng cũng thống nhất bổ sung thêm các trường hợp Nhà nước thu hồi đất, nhưng theo ông “không phù hợp” vì thẩm quyền quyết định vẫn là Quốc hội, trong khi yêu cầu phát triển như hiện nay sẽ phát sinh các trường hợp khác mà chưa lường hết được.

Vì vậy, ông đề nghị trong dự thảo nghị quyết nên giao thẩm quyền quyết định các trường hợp Nhà nước thu hồi đất cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội để linh hoạt hơn, nếu không “chúng ta luôn luôn đi sau thực tiễn”.

Về các quy định trong nghị quyết phải bảo đảm tính khả thi, Chánh án TAND tối cao đề cập đến quy định “với dự án khác, nếu được trên 75% người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì được thu hồi đất”.

Ông bày tỏ phải cân nhắc rất kỹ quy định này về tính khả thi, về tính tỷ lệ trên 75% và "trên thực tế có người dân nào đồng ý cho thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường?".

“Tâm lý chung, người dân bị thu hồi đất bao giờ cũng phải xem Nhà nước có phương án bồi thường như thế nào để xem quyền lợi của mình được bảo đảm. Họ biết phương án Nhà nước thu hồi thì bồi thường ra sao, lúc đấy mới đồng ý hay không”, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Văn Quảng nói.

Liên quan đến thẩm quyền thu hồi đất, ông Quảng nhận thấy có hai điểm không thống nhất. Ở khoản 4 điều 3, dự thảo nghị quyết quy định UBND cấp tỉnh quy định việc bố trí tạm cư, thời gian và kinh phí tạm cư với trường hợp quyết định thu hồi đất khi chưa có phương án bố trí tái định cư.

Trong khi đó, khoản 5 điều 3 quy định Chủ tịch UBND cấp xã quyết định việc thu hồi đất theo tiến độ của dự án đầu tư hoặc theo tiến độ bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

“Người quyết định thu hồi đất bao giờ cũng gắn với phương án đảm bảo chỗ ở cho người bị thu hồi đất. Tôi cho rằng phải để cho UBND cấp xã quyền quyết định ông A và bà B sẽ được tạm cư, thời gian tạm cư, kinh phí tạm cư thì mới gắn với việc đảm bảo thu hồi đất”, ông Quảng nêu quan điểm.

Theo ông, cấp tỉnh quyết định bố trí tạm cư, còn cấp xã lại đi thu hồi đất sẽ xảy ra tình trạng “đùn đẩy, né tránh trách nhiệm”. Để bảo đảm tính đồng bộ, Chánh án đề nghị “ai là người quyết định việc thu hồi đất thì người đó có thẩm quyền quyết định việc tạm cư”.

Tuy nhiên ở thời điểm hiện nay, với năng lực của cấp xã nếu thực hiện sẽ “rất khó khăn” nên Chánh án TAND tối cao cho rằng trước mắt giao UBND cấp tỉnh quyết định.

Về căn cứ xác định giá đất, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Văn Quảng nhấn mạnh đây là vấn đề rất lớn.

“Trước đây, chúng ta đưa ra 3-4 phương pháp xác định giá đất và gặp rất nhiều vướng mắc khi áp dụng. Khi sửa Luật Đất đai, câu chuyện này được bàn rất nhiều. Lần này, chúng ta đi đến thống nhất quan điểm đó là căn cứ xác định giá đất khi bồi thường, hỗ trợ tái định cư lấy bảng giá đất nhân với hệ số”, ông Quảng dẫn chứng.

Ông nhận định, việc thay đổi cách tiếp cận này sẽ kiểm soát giá đất, không để tình trạng “thổi giá” như hiện nay. “Chúng ta cứ tiếp cận theo cách giá đất phải phù hợp với thị trường thì thị trường chỉ cứ đẩy lên thôi chứ làm gì có chuyện thị trường giữ hoặc giảm xuống”, Chánh án TAND tối cao phát biểu.

Tuy nhiên, ông đề nghị hướng dẫn để áp dụng quy định này phải rất chi tiết, cụ thể bởi địa phương đang rất băn khoăn.

Đề xuất giá đất tái định cư được tính theo bảng giá và hệ số điều chỉnh

(责任编辑：探索)